یادداشت| "کنار قدم‌های جابر"
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، اربعین به نام و نشانی فراگیر و همه فهم تبدیل شده است، عمق مصیبت شهادت حضرت اباعبدالله(ع) با شنیدن نام اربعین بیشتر درک و فهمیده می‌شود و دلها را به مهمترین وقایع سال 61 هجری می برد به همان حال و هوای جابربن عبدالله انصاری.
اهمیت نخستین سفر اربعین در پیاده‌روی جابر
اهمیت این مسأله از جایی مشخص می‌شود که متوجه می‌شویم جابر این سفر طولانی را با حالت نابینایی و تکیه بر بازوی غلام خود طی کرده است تا امام خود را زیارت کند.
این حرکت جابر نه تنها به فراموشی سپرده نشد که در طول تاریخ ماندگار شده و تبدیل به سنتی دیرین در حرکت اجتماعی عظیم و متحد مسلمانان شد، از این جهت وحدت و اجتماع همگانی 20 میلیونی مسلمانان در هر سال را می‌توان نخستین آثار این راهپیمایی جهانی توصیف کرد.
شور و شوق هرساله مسلمانان جهان برای شرکت در این گردهمایی به گونه‌ای است که نه تنها با حضور در این سفر جمعی، خسته و قانع نمی‌شوند که اشتیاق آنها برای حضور و شرکت دوباره در این میعادگاه عاشقان دوچندان می‌شود، به طوری که برای صدور روادید و گذرنامه خود، روز شماری می‌کند.
در این اجتماع با شکوه، افزون بر شیعیان، برادران اهل‌سنت از سراسر دنیا شرکت کرده و پا به پای شیعیان مسیر راهپیمایی را به سوی نماد استکبارستیزی جهان می‌پیمایند.
آثار و برکات فردی و اجتماعی پیاده‌روی اربعین
جذابیت، شکوه و عظمت این گردهمایی بزرگ به اندازه‌ای است که غیر از مسلمانان، افراد متعددی از اهل کتاب جهان نیز در این گردهمایی حسینی شرکت کرده و نسبت به اجتماع و اتحاد مردمی در مسیر اربعین دچار تحیر می‌شوند.
یکی دیگر از برکات این همایش عظیم حسینی، آمرزش گناهان و تجدید بیعت با امامی است که احیاگر امر به معروف و نهی از منکر است، چراکه هر قدمی به منظور زیارت اباعبدالله(ع)، مغفرتی عظیم برای ما محسوب می‌شود و نیاز ما به استغفار نیازی همیشگی است، بنابراین زیارت کربلا خصوصاً با پای پیاده در ایام اربعین، فرصتی استثنایی جهت کسب مغفرت الهی است.
زمانی که شیعیان انسان تکامل یافته را دیدار کنند، در حقیقت نسبت به مقام شامخ ایشان معرفت پیدا کرده و تلاش می کنند خود را شبیه حضرت و متمایل به ایشان کنند.
همانطور که در آیه « لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا» (1) پیامبر به عنوان بهترین اسوه و الگوی مؤمنان معرفی شده است، حضرت اباعبدالله(ع) نیز به عنوان جانشین حضرت و امام امت، الگویی بی‌نظیر برای پیروی جامعه اسلامی محسوب می‌شود.
فردی که سختی و رنج سفر اربعین را به جان و دل می‌خرد، خود را در محضر امام خویش می‌بیند و تمام تلاش خود را برای شباهت با حضرت می‌کند، حقیقتا خود را از ورطه پلشتی‌ها خارج کرده است و این سبب قبولی توبه از سوی پروردگار خواهد بود.
همان طور که قیام حسینی(ع) زمینه ساز جهان عدالت محور بر اساس الگوی نبوی بود، اربعین حسینی نیز ندای اجتماعی و جمعی بشریت بر اساس پیام عاشورا است.
سازمان‌دهی پیاده‌روی اربعین، الگویی هدف‌دار
سازمان دهی پیاده روی اربعین خود یک الگوی هدف دار است، زیرا تمام برنامه ریزی این همایش بین المللی، توسط خود مردم انجام می‌شود.
یکی دیگر از آثار زیارت اربعین، کسب عزت نفس و خودباوری است، انسان وقتی خود را در محضر امام و حجتی می‌بیند که قابلیت خلیفه اللهی را در خود به منصه ظهور رسانده، به امکان خلیفه‌الله شدن خود را نیز باور کرده و یقینا این عزت نفس و خودباوری، او را در مراحل زندگی اجتماعی و فردی رشد داده و سبب حسن خلق و رشد اجتماعی او خواهد شد.
«لَا تَدَعْهُ لِخَوْفٍ مِنْ أَحَدٍ فَمَنْ تَرَکَهُ لِخَوْفٍ رَأَى مِنَ الْحَسْرَةِ مَا یَتَمَنَّى أَنَّ قَبْرَهُ کَانَ بِیَدِهِ! أَمَا تُحِبُّ أَنْ یَرَى اللَّهُ شَخْصَکَ وَ سَوَادَکَ مِمَّنْ یَدْعُو لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ غَداً مِمَّنْ تُصَافِحُهُ الْمَلَائِکَة؟ ُ أَ مَا تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ غَداً فِیمَنْ رَأَى وَ لَیْسَ عَلَیْهِ ذَنْبٌ فَتُتْبَعَ؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَکُونَ غَداً فِیمَنْ یُصَافِحُ رَسُولَ اللَّهِ ص»(21)
امام صادق(ع) خطاب به «معاویه بن وهب» فرمودند: «زیارت کربلا را از خوف احدی ترک نکن، هر کس از روی ترس، زیارت قبر امام حسین(ع) را ترک کند، بعدها آن‌قدر حسرت خواهد خورد که آرزوی مرگ خواهد کرد، آیا دوست نداری که خداوند تو را در میان گروهی ببیند که رسول خدا(ص) برای آنها دعا می‌کند؟ آیا دوست نداری جزء کسانی باشی که فردای (قیامت) هیچ گناهی نداشته باشی که از او حساب کشیده شود؟ آیا دوست نداری از کسانی باشی که پیغمبر اکرم(ص) با او مصافحه می‌کند؟
واقعه اربعین، شگفتی تحلیل نشدنی
یکی از شگفتی‌های اربعین، رشد قابل توجه و تحلیل نشدنی این حرکت بزرگ است که با وجود کینه‌توزی دشمنان و کشورهای استکباری به منظور جلوگیری از رشد همه جانبه این راهپیمایی، روز به روز با افزایش چشمگیری همراه بوده است و تعجب تمام مردم جهان را برانگیخته است.
رهبر انقلاب اسلامی دلیل این رشد فزاینده را تحلیل نشدنی دانسته و فرمود: «بحمدالله این فکر مبارزه و مجاهدت، با همین شهادتها و با همین فداکاری‌ها توسعه پیدا کرد، رواج پیدا کرد؛ هم در داخل مجموعه‌ی کشور خودمان، هم در میان مسلمانها. امروز شما ملاحظه کنید، روح مبارزه، روح مجاهدت، روح آمادگی برای شهادت، در همه‌ی دنیای اسلام به‌نحوی گسترده است؛ یک جاهایی شدیدتر است، یک جاهایی کم‌تر است. یک نمونه همین راهپیمایی عظیمِ اربعین است؛ این واقعاً یک پدیده است، یک پدیده‌ی الهی است، یک پدیده‌ی معنوی است. حقیقتاً قابل توصیف نیست؛ مثل خیلی از این پدیده‌های مهمّ الهی، درست قابل تفسیر هم نیست؛ یعنی نمیشود این حادثه را تحلیل کرد. این‌جور این جمعیّتِ عظیمِ میلیونی راه بیفتند، در ظرف چند سال این تحقّق پیدا کند، شکل پیدا کند!»(3)
حفظ یکپارچگی بین ملل اسلامی، تنها راه تحقق تمدن نوین اسلامی
بی تردید از دیگر آثار فرهنگ حسینی، اجتماع مردمی اربعین، پیوند مردمی ایران و عراق و ثمرات تمدن‌سازی آن است، چراکه با اتصال دو جامعه ایران و عراق و ارتباط راهبردی این دو کشور با یکدیگر است که می‌توان قدم‌های بزرگ تمدن نوین اسلامی را برداشت.
اهمیت اتحاد دو ملت ایران و عراق به اندازه‌ای است که دشمنان اسلام به هر شیوه و حیله‌ای همچون شایعه‌سازی و تحریک رگ غیرت شیعیان متصل می‌شوند تا طناب این ارتباط را پاره کرده و از بین ببرند، اما دریغ از این‌که پیوند بین این دو امت گسستنی نیست و حتی نیرنگ‌های دشمنان استکباری سبب استحکام در همبستگی عراقی‌ها و ایرانی‌ها می‌شود.
با همه اوصاف گذشته، شیعیان منطقه و جهان و بلکه ایران باید توجه داشته باشند که شرایط دشمنان در هیچ زمانی به میزان امروز، با خطر سقوط مواجه نبوده است و در مقابل شرایط امروز جبهه اسلام بسیار تعیین کننده و حساس است.
از این رو تلاش‌های دشمنان برای ایجاد تفرقه بین ملت‌های اسلامی چندین برابر گذشته شده و آخرین تیرهای در ترکش خود را به سوی اهداف اسلامی پرتاب می‌کند تا بلکه بتوانند از معرکه‌ای که هیچ راه گریزی جز ایجاد دودستگی در جبهه اسلام ندارد، جان سالم به در ببرد، بنابراین تنها راه پیمودن قدم‌های نهایی برای تحقق تمدن نوین اسلامی، حفظ یکپارچگی بین ملل اسلامی است./876/ی۷۰۲/س
مهدی شاهی
پی‌نوشت
1ـ سوره احزاب، آیه 21
2ـ ثواب الاعمال، ص۹۶
3ـ دیدار دست‌اندرکاران کنگره شهدا و ایثارگران روحانی استان قم